Trafo Testleri Nelerdir ve Neden Yapılır?

Özet: Hayatımızda önemli bir yere sahip transformatörler de üretilen her ürün gibi bir nevi testlere tabi tutuluyor.Peki bu testler nedir hiç merak ettiniz mi? Gelin bu testleri yazımızda yakından inceleyelim.

Transformatör Testleri Neden Yapılır?

Transformatör testleri müşteri isteği doğrultusunda ve standartlar baz alınarak,üretimin belirli aşamalarında (proses) ve son olarak laboratuvarlarda yapılır.

Testlerde amaç transformatörün hem mekaniksel hem de elektriksel olarak standartlara uygunluğunu kontrol etmektir.

Transformatör Testlerinde Hangi Standartlar Baz Alınıyor?

Bu testlerde temel olarak alınan standartlar  IEC (International Electro-Technical Commission) ve ANSI ( American National Standart Institution) olarak belirlenmiştir.

                     

Transformatör Testlerinin Sınıflandırılması                             

Transformatör testleri temel olarak 3 gruba ayrılmaktadır.Bunlar ;

 .      Rutin Testler

2     .      Tip Testler

        .      Özel Testler

v  Rutin Testler : Tüm transformatörlere uygulanan standart olarak yapılan testler olarak adlandırılır.

v  Tip Testler :  Grup olarak ayrılmış aynı tip transformatörlerden sadece bir tanesine uygulanan testler olarak adlandırılır.

v  Özel Testler : Üretici ve müşteri arasında yapılan anlaşma ile müşteri isteği doğrultusunda bir adet trafoya uygulanabilir.

Adlandırılmış olan bu testler müşteri şartnamesi ve standartlar baz alınarak akredite laboratuvarlarda yapılmaktadır.

Müşteri testlere eşlik etme talebinde bulunursa, Fabrika Kabul Testleri adı altında üreticiye ait veya herhangi bir akredite laboratuvarda testlere gözlemcilik yapabilir.

Müşteri talebi doğrultusunda transformatörün montajının yapılacağı sahada da bazı testler devreye alma öncesi tekrar edilebilir.

►Şimdi de bu testler nelermiş onları görelim

Rutin Testler

Transformatör testlerinden ‘Rutin Testler’ şu şekilde belirlenmiştir.

1.    Sargı dirençlerinin ölçülmesi

2.    Çevirme oranı ölçümü ve bağlantı grubu kontrolü

3.    Çekirdek ve sıkıştırma demirinin yalıtkanlık direncinin ölçümü

4.    Kısa-devre (yükte) kayıpları ve kısa-devre gerilimi ölçümü

5.    Boştaki kayıp ve akımların ölçümü

6.    Uygulanan gerilim testi

7.    Endüklenen gerilim testleri

8.    Kısmi boşalma ölçümü

9.     Koruma cihazları ve aksesuar kablolarının yalıtım testi

10. Akım transformatörleri üzerindeki testler ve ölçümler

11. Yükte kademe değiştirici testleri

12. Yağlı transformatörlerde basınçlı sızdırmazlık testi

                                                    Çevirme Oranı ve Bağlantı Grubu Kontrolü

                                                                        Sargı Direnci Ölçümü

Tip Testler

Transformatör testlerinden ‘Tip Testler’ şu şekilde belirlenmiştir.

1- Sıcaklık Artış Testi


2- Soğutma sistemlerinin kayıplarının ölçülmesi


3- Gürültü seviyesinin belirlenmesi


4- Yıldırım darbe testleri

                                                             Yıldırım Darbe Testi

   

  Özel Testler

   Transformatör testlerinden ‘Özel Testler’ şu şekilde belirlenmiştir.

    

1-Anahtarlama darbe testi (72,5 <Um<170 kV özel, Um>170 kV rutin)


2- Yalıtım kapasitesi ve kayıp faktörünün (tan d) ölçümü (Um<72,5 kV özel, Um>72,5 kV rutin)


3- Sıfır bileşen empedanslarının ölçümü


4- Boştaki akım ve gerilim harmoniklerinin ölçümü


5- Yalıtkanlık direncinin ölçümü (Um<72,5 kV özel, Um>72,5 kV rutin)


6- Geçici rejim gerilimi karakteristiğinin belirlenmesi


7- Yağlı transformatörlerde basınç altında kalıcı deformasyonun belirlenmesi


8- Yağlı transformatörlerde vakum altında kalıcı deformasyonun belirlenmesi


9- Yağlı transformatörlerde vakum sızdırmazlık testi


10- Frekans tepki analizi (SFRA)


11-Kısa-devre dayanım testi

  

                                                         Yalıtkanlık Direnci Ölçümü

                Kaynak : Transformatör ve Şönt Reaktör Deneyleri,Haluk ODOĞLU (EMO)

              

                                 Transformatör Testleri Test Prosedürü (BEST TRAFO)