Boşta Kayıp ve Akımın Ölçümü

Bu yazımda trafo testlerinden 'Boşta kayıp ve akımın ölçümü' hakkında bilgiler vereceğim.

boşta kayıp ve akımın ölçümü


Nedir Boşta Kayıp ve Boşta Akım?

Boşta kayıp trafoların işletme karakteristikleri ve işletmenin maliyetleri açısından önemli bir husustur. 

Trafolarda boşta kayıplar çekirdek kaybı veya demir kayıpları olarak da adlandırılır.Trafo için önemli bir parametredir ve ısınma testinde kullanılan bir veridir.

Boşta kayıp, trafonun herhangi bir sargısı (primer veya sekonder sargı) diğer sargıdan nominal gerilim ve frekansta beslenirken ölçülen kayıptır.Bu esnada elde ettiğimiz akım ise bize boşta akımı verir.Genellikle nominal gerilimin %90 ile %115 i arasında belirli aralıklarla ölçüm yapılır ve değerler kaydedilir.

Nasıl yapılır bu ölçüm?

boşta kayıp şema


Yukarıda da bahsettiğimiz gibi besleme kaynağı ile bir sargıdan beslenip diğer sargının açık devre bırakılarak yapılan ölçümdür.Bu şemada AG tarafından beslenip YG tarafının boşta bırakıldığını görebilirsiniz.

Genel olarak standartlara göre besleme geriliminin etkin (U) değeri ile ortalama (U’) değeri arasında %3 den daha az bir fark olması durumunda dalganın biçimi ölçmeler için uygun olarak kabul edilir. Besleme geriliminin sinüs biçiminden farklı olması durumunda ise ölçülen boştaki kayıpların bir hesaplama yöntemi ile düzeltilmesi gereklidir. Bu durumda gerilimin etkin/ effektif ( r.m.s) değeri ile ortalama (mean) değeri farklıdır. Her iki voltmetrede ölçülen değer eşitse herhangi bir düzeltmeye gerek yoktur.

Ölçümler sırasında transformatöre besleme gerilimi U´ ortalama değer voltmetresi ile uygulanır. Böylece öngörülen endüksiyon oluşturulur ve bunun sonucunda histeresis kayıpları doğru olarak ölçülmüş olur. Eddy-akım kayıpları ise aşağıdaki bağıntılara göre düzeltilmelidir.




Boşta kayıp ölçümü sırasında aynı zamanda transformatörün boşta çektiği akımın etkin değeri de ölçülür. Genel olarak üç fazlı transformatörlerde üç fazdaki akımın ortalaması alınarak değerlendirilir.

Transformatör boşta çalışma ölçümlerinden önce doğru akım veya bileşenleri ile magnetize edilmiş olabilir (direnç ölçümü veya darbe testleri). Bu nedenle çekirdeğin demagnetize edilmesi gerekir. Bunun için anma geriliminden daha yüksek bir gerilimle uygun bir zaman süresince (bir kaç dakika boyunca gerilimin en yüksek ve en düşük değeri arasında artırılıp azaltılarak yapılması) beslenmesi ve daha sonra ölçümlerin yapılması gerekir

Kaynak : Transformatör Testleri Test Prosedürü (BEST TRAFO )

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Çevirme Oranı Testi ve Bağlantı Grubu Kontrolü

Trafo Testleri Nelerdir ve Neden Yapılır?

Sargı Direnci Ölçümü